Giải thưởng Cánh diều 2019 dự định diễn ra ngày 15/3, cùng với lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Hội Điện ảnh Việt Nam (1970-2020), nhưng do ảnh hưởng của dịch Covid-19, Hội quyết định lùi ngày trao vào tháng 4/2020. Kế hoạch lại có thay đổi khi chỉ thị 16 của Thủ tướng về cách ly xã hội phòng chống dịch bệnh từ 1/4 -15/4, nhưng ban giám khảo vẫn tiến hành chấm giải lần lượt từng hạng mục, để vừa có quyết định chính xác, chất lượng, vừa bảo đảm an toàn, tránh tập trung đông người trong thời điểm này.

Mùa giải Cánh diều 2019 có 113 tác phẩm tham dự, trong đó có 16 phim truyện điện ảnh, 13 phim truyện truyền hình, 34 phim tài liệu, 12 phim khoa học, 15 phim hoạt hình, 17 phim ngắn và 6 công trình nghiên cứu-LLPB ĐA. Theo NSND Đặng Xuân Hải, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam, tiêu chí chấm giải năm nay vẫn đề cao tác phẩm “có dấu ấn sáng tạo trong nghệ thuật thể hiện, mang đậm bản sắc dân tộc, giàu giá trị nhân văn và đạt hiệu quả xã hội tích cực”. Đặc biệt, ban giám khảo sẽ hướng tới những tác phẩm cân bằng giữa các yếu tố thị trường và nghệ thuật..

Ở hạng mục phim truyện điện ảnh, năm này số lượng tăng với 16 tác phẩm đa dạng nhiều thể loại như tâm lý, tình cảm, hài, kinh dị, hành động, lịch sử cách mạng...  Trong 16 tác phẩm, tụ hội hầu hết các phim tư nhân đáng chú ý của năm 2019, đồng thời có cả phim do Nhà nước đặt hàng sản xuất là “Truyền thuyết về Quán Tiên” và “Hợp đồng bán mình”.

"Mắt biếc" đã chạm vào trái tim phần đông khán giả.

Nhìn vào danh sách tác phẩm tham dự, có thể dự đoán cuộc đua tranh Cánh diều Vàng sẽ là giữa các phim có doanh thu phòng vé cao, như “Hai Phượng”, “Mắt biếc” và các phim có sáng tạo trong xử lý nghệ thuật như “Bắc kim thang”... 

Hạng mục phim truyện truyền hình cũng gây chú ý không kém với sự góp mặt của các phim tạo nên những “cơn sốt” trong năm qua, như “Về nhà đi con”, “Mê cung”, “Hoa hồng trên ngực trái”, “Nàng dâu order”, “Mùa cúc Susi”…

Theo đạo diễn Trịnh Lê Văn, Trưởng ban Giám khảo hạng mục này thì các phim có chất lượng cân bằng, không nhiều khác biệt, đi sát hiện thực cuộc sống. “Về nhà đi con” với câu chuyện gia đình giản dị, gần gũi, nhân văn và “Mùa cúc Susi” phơi bày chân thực những góc tối của đời sống, ca ngợi nghị lực con người, xứng đáng được tôn vinh.

"Về nhà đi con" là "bộ phim truyền hình quốc dân".

Phim tài liệu, phim khoa học cũng có nhiều tác phẩm tiêu biểu, tác động tích cực đến khán giả, như: “Khởi nghiệp từ phong vị quê nhà”, “Đường đua xanh”, “Ký ức những người truyền lửa”, “Những cột mốc sống”, “Cuộc chiến chống SARS”, “Lò đốt rác thải sinh hoạt”…Hạng mục công trình nghiên cứu đáng khích lệ với những tác phẩm có giá trị tham gia: “Một thập kỷ phim truyện điện ảnh Việt Nam”, “Thiết kế mỹ thuật phim truyện điện ảnh”…

Nếu như nhiều mùa giải trước, có những phim truyện điện ảnh đầu tư sâu về mặt nghệ thuật, được giới chuyên môn khen ngợi, nhưng lại chưa thu hút khán giả, thì năm 2019 đã có sự cân bằng như phim “Hai Phượng” và “Mắt biếc” khi vượt mốc 100 tỷ doanh thu phòng vé, trở thành những phim doanh thu tốt của điện ảnh Việt. 

Phim "Hai Phượng".

“Hai Phượng” được giới chuyên môn đánh giá cao khi đề cập đến câu chuyện nhân văn, thuần Việt nhưng diễn tiến nhanh, mạnh kiểu Hollywood, phim đã nhận giải “Bông sen bạc” tại LHPVN 21- năm 2019. Phim “Mắt biếc” ra mắt cuối năm 2019 và trụ rạp suốt nhiều tháng, với sự đầu tư chỉn chu về bối cảnh, nhân vật, phục trang, âm nhạc… đã chạm vào trái tim phần đông khán giả.

Ở mảng phim truyện truyền hình, NSƯT Đỗ Thanh Hải, Giám đốc Hãng phim VFS- VTV cho biết, sau những thành công của phim về đề tài gia đình thời gian qua, hãng đã chuyển hướng khai thác những đề tài khác, như nông thôn mới, chính luận, thương trường, thanh niên khởi nghiệp…, nhằm tạo nhiều mảng màu hơn cho khán giả. Tuy nhiên, các phim sản xuất đều theo tiêu chí gần gũi với đời sống, ngôn ngữ thể hiện đương đại, đậm tính nhân văn…

Khác với các mảng phim truyện, phim tài liệu, phim khoa học và phim hoạt hình vẫn chỉ mới đáp ứng được việc phát sóng trên truyền hình. Phim thuộc các thể loại này để chiếu rạp dường như chưa được các nhà làm phim chú trọng đầu tư… Mảng phim Khoa học còn yếu, và thường bị lẫn vào phim tài liệu, ít tính khoa học chuyên sâu.

Nhìn lại một năm có những chuyển động khá tích cực của điện ảnh Việt Nam, NSND Đặng Xuân Hải, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam nhận định, đây là động lực để những người làm điện ảnh năng động, đổi mới, bứt phá hơn, đặc biệt là đi sâu, đi sát vào những vấn đề nóng bỏng của đời sống, được công chúng quan tâm, yêu thích.

Và các khán giả yêu phim Việt chắc chắn sẽ hài lòng với những giải Cánh diều của năm 2019./.